Obecnie w Polsce już blisko 10 tys. firm korzysta z faktoringu, a 1/5 przedsiębiorców wybiera wynajem długoterminowy do swojej firmy. Nie słabnie także zainteresowanie dotacjami z UE. Polscy przedsiębiorcy są coraz bardziej otwarci na nowe formy finansowania i nie boją się z nich korzystać. Czy ten trend utrzyma się także w 2017 r.?
Według danych Barometru EFL na IV kwartał 2016 r. wynika, że nadal podstawowym źródłem finansowania przedsiębiorstw są środki własne – tak podało 87% respondentów. Na drugim miejscu znalazł się leasing, który wyprzedził w ostatnim kwartale roku nawet kredyty (51% vs. 46%). Jednak z takiego sposobu finansowania najczęściej korzystają firmy większe, które funkcjonują na rynku od dłuższego czasu. Mikro i małe przedsiębiorstwa natomiast coraz częściej korzystają z innych metod.

Stałe miesięczne koszty lub opłata za przejechane kilometry
Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Polski Związek Wynajmu i Leasingu Pojazdów (PZWLP), tempo wzrostu branży wynajmu długoterminowego samochodów w Polsce było w drugim kwartale 2016 r. wyższe niż w pierwszych trzech miesiącach roku i wyniosło 9,4% r/r. Natomiast według danych Carefleet S.A., kolejne 25% przedsiębiorców rozważa skorzystanie z wynajmu w przyszłości.
- Przy prowadzeniu firmy bardzo ważne jest planowanie wydatków. Dlatego tak atrakcyjnym dla przedsiębiorców jest wynajem długoterminowy, przy którym znamy stałą miesięczną kwotę usługi i nie musimy obawiać się niespodziewanych wydatków związanych z użytkowaniem auta – za naprawy i ubezpieczenie płaci firma użyczająca samochód. Niedawno na rynku pojawiła się także opcja płacenia tylko za przejechane kilometry. Jest to idealna opcja dla przedsiębiorców, którzy używają auta rzadko lub na krótkich dystansach – tłumaczy Paweł Mazur z ANG Biznes.
Wynajmem długoterminowym szczególnie zaineresowane są firmy, w których samochody są bardzo eksploatowane. W branży restauracyjnej czy cateringu, firma musi mieć stały dostęp do sprawnych samochodów, dlatego przedsiębiorcy z branży interesują się takim sposobem na budowanie swojej floty - w razie kłopotów z autem, to na firmie udostępniającej samochody ciąży obowiązek jego naprawy i zorganizowanie pojazdu zastępczego.

Odroczone płatności barierą dla połowy polskich przedsiębiorców
Brak punktualnych wpłat od kontrahentów to problem szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw. Dla niektórych firm nawet jedna niezapłacona na czas faktura to być lub nie być na rynku. Jest to także problem dla młodych przedsiębiorstw, które nie mają długiej historii w banku i nie mogą liczyć na kredyt. Inaczej jest w przypadku faktoringu. Faktorzy wymagają zazwyczaj dodatniego bilansu kapitału własnego i zysku operacyjnego z działalności. Przekazują przedsiębiorcy pieniądze, które ten de facto już zarobił, wymagania co do zabezpieczeń są więc niższe. Dla faktora wartością są wystawione i niekwestionowane faktury, dlatego wymagania odnośnie przedsiębiorcy  mogą być niższe niż przy ocenie kredytowej. W 2017 r. można spodziewać się coraz większej popularności tego sposobu finansowania. Obroty po 1 Q 2016 roku były wyższe o 15,4% w porównaniu do ubiegłego roku, a faktorzy sfinansowali w tym czasie ponad 1,6 miliona faktur (1,4 miliona w 1Q 2015 r.). W rzeczywistości liczby są jeszcze większe, bo nie obejmują faktorów niezrzeszonych w Polskim Związku Faktorów.

316 możliwości skorzystania z środków unijnych
Jak podaje Portal Funduszy Europejskich, w latach 2014 – 2020 przedsiębiorcy będą największymi obok samorządów beneficjentami funduszy europejskich. Na rozwój przedsiębiorstw przeznaczone zostanie 20 mld euro. Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa będą mogły skorzystać przede wszystkim z programów regionalnych. Obecnie dostępnych jest 316 programów dotyczących różnorodnych dziedzin, jednak największe szanse na dotacje mają inwestycje z dziedziny badań i rozwoju, inteligentnych specjalizacji, technologii informacyjno-komunikacyjnych, ochrony środowiska, ekspansji zagranicznej oraz szkoleń.
- Jeżeli jednak nie uda nam się skorzystać z dotacji unijnych, bo na przykład nie wpisujemy się w założenia konkursu, to zawsze możemy ubiegać się o kredyt lub pożyczkę z Unii, na preferencyjnych warunkach. Oprocentowanie takich kredytów jest znacznie niższe, łatwiej jest także uzyskać zdolność kredytową. Jeśli jednak mamy wątpliwości, która opcja będzie najlepsza dla naszego przedsiębiorstwa, to warto skorzystać z usług doradcy finansowego, który indywidualnie przyjrzy się finansom firmy i pomoże znaleźć najlepsze rozwiązanie – dodaje Paweł Mazur z ANG Biznes.

Firmy w Polsce pierwszy raz przygotowują się do skorzystania z ulgi na badania i rozwój. Największy udział w kosztach działalności B+R mają koszty osobowe. Choć ustawa o CIT nie nakłada na przedsiębiorstwa ograniczeń interpretacyjnych dotyczących kwalifikowania kosztów osobowych, okazuje się, że robią to organy podatkowe. Kiedy więc firma może wliczyć koszty pracy do ulgi B+R?

W każdym przedsiębiorstwie podstawowym kosztem prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej jest koszt zatrudnienia pracowników. Zgodnie z przepisami, do kosztów kwalifikowanych zaliczane są koszty pracowników „zatrudnionych w celu realizacji działalności B+R”. To sformułowanie jest źródłem wątpliwości interpretacyjnych zarówno dla firm usiłujących skorzystać z ulgi na badania i rozwój, jak i organów wydających interpretacje podatkowe. W konsekwencji firmy nie wiedzą, kiedy mogą wliczyć koszty osobowe do ulgi B+R, a organy często wydają interpretacje niekorzystne dla podatników.

Jak wykazać zatrudnienie w „celu realizacji działalność B+R”? Zapis w karcie obowiązków pracownika lub dokumentacja projektowa

Przepisy ustawy o CIT nie uzależniają odliczenia kosztów osobowych od formalnego potwierdzenia w dokumentach, że pracownik został zatrudniony „w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej”. Takie zatrudnienie może, ale nie musi, wynikać z zapisów umowy o pracę. Można je wykazać wszelkimi dowodami, które potwierdzą, że pracownik realizuje działania B+R - w tym dokumentacją projektową.

Najprostszym sposobem udowodnienia, że pracownik został zatrudniony „w celu realizacji działalności B+R” jest ujęcie tego celu w zakresie obowiązków. Jednak w małych i średnich przedsiębiorstwach, działalnością B+R często zajmuje się jeden pracownik, który realizuje ją przy okazji wykonywania standardowej działalności firmy, i zazwyczaj nie jest to ujęte w zakresie jego obowiązków. Podobnie jest z pracownikami produkcyjnymi. Nie są oni zatrudniani „w celu realizacji działalności B+R”, a najczęściej zajmują się kluczowymi działaniami B+R, np. opracowywaniem prototypów, projektów pilotażowych, czy testowaniem produktów. W takich sytuacjach dowodem na to, że pracownik został „zatrudniony w celu realizacji działalności B+R” jest dokumentacja projektów B+R, w których bierze on udział. Jest ona wręcz wiarygodniejszym potwierdzeniem zaangażowania pracownika w działania B+R, niż odpowiednie sformułowanie w zakresie obowiązków.

Co na to organy podatkowe?

Tymczasem zdarza się, że organy podatkowe stwierdzają, że jeśli w zakresie obowiązków pracownika nie ma informacji, iż został on zatrudniony „w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej”, koszt jego pracy nie podlega odliczeniu. Taką interpretację otrzymała również firma, która uwzględniła w karcie obowiązków czynności z zakresu działalności B+R, np.: prowadzenie badań i analiz, rozwój produktów i usług, czy opracowywanie nowych produktów i technologii. W części wydanych do tej pory interpretacji podatkowych organy potwierdzają, że firma prowadzi działalność B+R i jednocześnie odmawiają wliczenia kosztów osobowych do ulgi, z uwagi na brak spełnienia przesłanki „zatrudnienia w celu realizacji B+R”. Prowadzi to do fałszywego wniosku, że firmy prowadzą działalność B+R bez udziału pracowników.

- W interpretacji wydanej w 2016 r. jeden z organów podatkowych uznał, że nie ma znaczenia, ile czasu pracownik przeznaczył na działalność badawczo-rozwojową, ponieważ najważniejsze jest spełnienie przesłanki „zatrudnienia w celu realizacji działalności B+R”. Z innej interpretacji wynika, że do kosztów kwalifikowanych firma może zaliczyć tylko czas pracy przeznaczony na realizację działalności B+R. Wymaga to szczegółowego ewidencjonowania czasu pracy. Według organu, na tej podstawie firma może wskazać procentowy udział pracownika w działalności badawczo-rozwojowej. Tymczasem prowadzenie szczegółowej ewidencji czasu pracy nie jest wymagane nawet przez kodeks pracy. Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że od wydanych interpretacji podatkowych można się odwoływać – zaznacza Małgorzata Boguszewska, Manager Działu Dotacji i Ulg B+R w Ayming Polska.

Ewidencja czasu pracy – tak. Ale nie szczegółowa

Koszty osobowe pracownika realizującego działalność badawczo-rozwojową można ustalić na podstawie ewidencji czasu pracy prowadzonej w dowolny sposób, w tym na bazie łącznej liczby godzin poświęconych na B+R.

- Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzują, jak należy rozliczać czas pracownika „zatrudnionego w celu realizacji działalności B+R”. Nie ma więc konieczności prowadzenia szczegółowej ewidencji czasu pracy, która dla firm jest kosztowna i problematyczna. Rozsądnym rozwiązaniem jest przyjęcie do ulgi badawczo-rozwojowej części wynagrodzenia pracownika na podstawie wskazanej miesięcznej liczby godzin poświęconych na działania B+R, która ma odzwierciedlenie w dokumentacji projektów badawczo-rozwojowych prowadzonych przez pracownika – komentuje  Małgorzata Boguszewska, Manager Działu Dotacji i Ulg B+R w Ayming Polska.

Firmy potrzebują zachęty do prowadzenia działalności B+R 

Przepisy ustawy o CIT nie określają, z czego ma wynikać „zatrudnienie pracownika w celu realizacji działalności B+R” i nie uzależniają możliwości odliczenia kosztów osobowych od formalnego potwierdzenia, że pracownik został zatrudniony właśnie w tym celu. Wbrew temu, co pojawiło się w kilku interpretacjach podatkowych, nie musi ono wynikać wprost z umowy o pracę. Takie zatrudnienie można wykazać wszelkimi dowodami, które potwierdzą, że pracownik realizuje B+R.

„Obserwujemy, że zarówno firmy, jak i organy podatkowe mają problem z interpretowaniem, na jakiej podstawie zaliczyć do ulgi B+R czas pracownika poświęcony na działalność badawczo-rozwojową. Niektóre urzędy odmawiają wydania interpretacji podatkowej lub wymagają formalnego uwzględnienia działań B+R w zakresie obowiązków pracownika. Tymczasem potrzebna jest indywidualna ocena sytuacji, która uwzględni fakt, że przedsiębiorstwa realizujące działania B+R są różnej wielkości, mają odmienne struktury i praktyki. Pamiętajmy, że ulga badawczo-rozwojowa ma je zachęcać do zwiększania nakładów na działania B+R. Jeśli biznes w Polsce ma być innowacyjny, trzeba mu ułatwić korzystanie z dostępnych form  wsparcia” – podkreśla Magdalena Burzyńska, Dyrektor Zarządzający w Ayming Polska.

Najlepszym sposobem na rozwiązanie problemów interpretacyjnych związanych z wliczaniem kosztów osobowych do ulgi, byłaby zmiana w przepisach polegająca na zastąpieniu określenia „zatrudnionych w celu realizacji działalności B+R” na „realizujących działalność B+R”. Jak pokazuje pierwsze podejście do rozliczenia ulgi B+R, temat ten powinien jak najszybciej zostać podjęty przez ustawodawcę. Okazją ku temu będą prace nad tzw. „dużą ustawą o innowacyjności”.

7 lutego 2017 roku o godzinie 11:00 podczas posiedzenia rządu zostanie omówiony projekt zmian w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, który przewiduje, że wszystkie wpłaty, do których otrzymywania uprawniony jest ZUS, będzie można regulować jednym przelewem.

W chwili obecnej do ZUS trafiają cztery różne przelewy: na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusze: Pracy i Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz emerytury pomostowe. Nowy projekt ma na celu obniżyć stopy procentowe odsetek z tytułu nieprzekazanych składek do OFE, co ma dać nie więcej niż o 2 mln zł rocznie oszczędności dla ZUS. Obecnie stopa procentowa dla takich nieprzekazanych z winy ZUS składek, to 4,51 proc. Po zmianie miałaby być równa stopie referencyjnej NBP, czyli obecnie niższa o trzy punkty procentowe - 1,5 proc. Na koniec marca suma nieprzekazanych składek do OFE wynosiła 81,1 mln zł.

Numer nowego rachunku będzie nadawany przez ZUS i stanie się nowym identyfikatorem płatnika składek. Projekt nakłada obowiązek wygenerowania numerów rachunków do końca 2017 r.

W projekcie zapisano również nowe maksymalne limity wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na urlopy rodzicielskie na lata 2016-25. Kwoty te rosną od 4,7 mld zł w 2016 r. do 9,2 mld zł w 2025 r. Projekt zakłada też, że gdyby po pierwszym półroczu wydano więcej niż 49 proc. wydatków zaplanowanych na dany rok, limit może zostać podniesiony o kwoty oszczędności z tytułu innych wydatków.

Przygotowywana ustawa miałaby wejść w życie po 14 dniach od jej ogłoszenia. Część przepisów dotyczących nowych rachunków wejdzie w życie później - 1 października 2017 r. i 1 stycznia 2018 r.